પીવાના પાણીમાં જુદી જુદી ધાતુ તેમજ આયનોના આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે નક્કી થયેલ પ્રમાણ અને તેની અસરો ટૂંકમાં જણાવો.

પીવાના પાણી માટેના આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો નીચે પ્રમાણે છે :

$(i)$ ફલોરાઇડ : પીવાના પાણીમાં ફ્લોરાઇડ આયનની સાંદ્રતા જાણવી જરૂરી છે. તેની ઊણપ માનવજાત માટે નુકસાનકારક

છે.જે દાંતના ક્ષયને માટે જવાબદાર છે, પીવાના પાણીમાં સામાન્ય રીતે દ્રાવ્ય ફલોરાઇડ ઉમેરવામાં આવે છે, જેની સાંદ્રતા

$1\,ppm$ અથવા $1\,mg\,dm^{-3}$ હોય છે.

ફલોરાઇડ આયન દાંતના કઠણ આવરણ હાઇડ્રોક્સિ એપેટાઇટ $[3(Ca_3PO_4.Ca(OH)_2]$ ને વધુ કઠણ આવરણ ફ્લોર એપેટાઇટ $[3(Ca_3PO_4)_2.CaF_2]$ માં રૂપાંતરિત કરે છે. જો $F^-$ આયનની સાંદ્રતા $2\,ppm$ કરતાં વધુ હોય તો દાંત પર કથ્થાઈ રંગના ડાઘા પડે છે. જયારે $F^-$ નું પ્રમાણ 

$10 \mathrm{ppm}$ થી વધુ હોય તો હાડકાં અને દાંતને નુક્સાન કરે છે. જે રાજસ્થાનના કેટલાક વિસ્તારોમાં જોવા મળે છે.

$(ii)$ લેડ : પીવાના પાણીનું પરિવહન લેડ પાઈપ દ્વારા કરતાં લેડ પાણીમાં ભળે છે. પીવાના પાણીમાં લેડના પ્રમાણે સીમા $50 \mathrm{ppb}$ છે. લેડ કિડની, યકૃત અને પ્રજનન તંત્રને નુકશાન પહોંચાડે છે.

$(iii)$ સલ્ફેટ : પીવાના પાણીમાં સલ્ફેટનું વધુ પ્રમાણ એટલે કે $>$ $500 \mathrm{ppm}$ માનવીમાં વિરેયક અસર ઉત્પન્ન કરે છે. પરંતુ સલ્ફેટનું મધ્યમસર પ્રમાણ નુકસાનરહિત છે.

$(iv)$ નાઈટ્રેટ : પીવાના પાણીમાં નાઈટ્રેટની મહત્તમ સીમા $50 \mathrm{ppm}$ છે. પીવાના પાણીમાં નાઈટ્રેટનું વધુ પ્રમાણ મિથિમોગ્લોબીનેમિયા (બ્લુબેબી) જેવો રોગ પ્રેરે છે.

$(v)$ અન્ય ધાતુ : પીવાના પાછીમાં અન્ય ધાતુઓની મહત્તમ સાંદ્રતા જળવવી જરૂી છે. જે નીચેના કોષક દ્વારા સમજી શકાય.

ધાતુ	મહતમ સાંદ્રતા ($ppm$ $અથવા$ $mg$ dm $^{-3}$ )
$\mathrm{Fe}$	$0.2$
$\mathrm{Mn}$	$0.05$
$\mathrm{Al}$	$0.2$
$\mathrm{Cu}$	$3.0$
$\mathrm{Zn}$	$5.0$
$\mathrm{Cd}$	$0.005$